Kenya iliripoti kisa cha kwanza cha COVID-19 mbamo Machi 2020. Miezi kumi na miwili baadaye - Machi 2021, Wizara ya Afya (MoH) ilipokea dozi milioni 1.02 za chanjo ya Astra Zeneca-Oxford na kuzindua kampeni ya chanjo dhidi ya COVID-19. Zaidi ya dozi milioni 11.6 za chanjo zilikuwa zimetolewa kufikia Januari 25, 2021.
Kuna chanjo mbalimbali zinazopatikana kwa matumizi nchini Kenya kama vile chanjo ya Pfizer, chanjo ya Johnson & Johnson ya sindano moja, chanjo ya Moderna, Oxford AstraZeneca pamoja na Sinopharm.
Maswali kuhusu chanjo dhidi ya COVID-19 inavyotolewa
1. Chanjo inafanyaje kazi?
Chanjo ya COVID-19 hufanya kazi kwa kufundisha mwili wako kupigana na virusi na kukulinda dhidi ya ugonjwa. Chanjo haiwezi kukupa COVID-19.
Utahitaji dozi mbili za chanjo, wiki nne hadi nane au zaidi tofauti. Ili kuhakikisha kuwa una ulinzi bora zaidi, hakikisha unapata dozi zote mbili.
2. Ni kina nani watakuwa wa kwanza kupewa chanjo?
Kampeni ya chanjo ya COVID-19 nchini Kenya ilianza Machi 2021. Wakati huo, wizara ya afya iliwapa kipaumbele wahudumu wa afya, walimu, wahudumu wa usalama na watu walio na umri wa zaidi ya miaka 58. Baada ya muda, ustahiki uliongezeka kwa watu wazima wote kuanzia Juni 2021. Ikiwa umechanjwa kikamilifu, unapaswa kuwa na cheti cha chanjo ya COVID-19. Unaweza kufuata mwongozo huu ili kupata cheti chako cha chanjo ya COVID-19.
3. Kuna athari gani wakati mtu anapata chanjo ya Covid-19?
Baada ya kupokea kipimo cha chanjo, unaweza kuwa na athari zingine, ambazo ni ishara za kawaida kwamba mwili wako unajenga kinga. Madhara ya kawaida ni.
- Maumivu na uvimbe kwenye mkono ambapo ulipokea risasi.
- Mwili wako wote unaweza kupata homa, baridi, uchovu, na maumivu ya kichwa.
Madhara haya yanaweza kuathiri uwezo wako wa kufanya shughuli za kila siku, lakini zinapaswa kuondoka kwa siku chache.
4. Je! Ninaweza kupewa chanjo nikiwa mjamzito?
NDIO. Unaweza kuchagua kupewa chanjo hata ukiwa mjamzito. Kwa sasa hakuna ushahidi kwamba chanjo ya COVID-19 inaweza kusababisha shida yoyote kwa ujauzito, pamoja na ukuaji wa mtoto ambaye hajazaliwa.
5. Chanjo inaponya ugonjwa wa Covid-19?
Chanjo ya Astra Zeneca sio tiba ya ugonjwa wa COVID-19, lakini ni njia ya kuizuia makali yake. Uchunguzi unaonyesha kuwa chanjo za COVID-19 zinafaa kukuzuia kupata COVID-19. Kupata chanjo ya COVID-19 pia itakusaidia kukuepusha na ugonjwa mbaya hata ikiwa utapata COVID-19. Chanjo za COVID-19 zinaelekesha kinga ya mwili wako jinsi ya kutambua na kupambana na virusi vinavyosababisha COVID-19.
6. Nipaswa kupokea sindano ngapi za chanjo ya AstraZeneca-Oxford?
Unahitaji dozi mbili (sindano 2) za chanjo ya AstraZeneca-Oxford ili kupata kinga bora dhidi ugonjwa mbaya wa COVID-19.
7. Ninaweza bado kupata virusi vya korona kati ya dozi ya kwanza na ya pili?
Chanjo inachukua wiki chache kuanza kufanya kazi na inahitaji dozi mbili. Kwa hivyo, bado inawezekana kukamata Covid-19 wakati unasubiri dozi yako ya pili.
Na kumbuka, hata baada ya dozi zote mbili, hakuna chanjo inayotoa ulinzi kwa asilimia 100 dhidi ya COVID-19. Lakini hata kama utapata virusi baada ya chanjo, kuna uwezekano kwamba utapata ugonjwa dhaifu kwa sababu mwili wako, una kingamwili zilizo tayari kupambana na virusi.
8. Kwa nini watoto hawapewi chanjo?
Watoto hawapewi kipaumbele kwa chanjo kwa sababu wanaathiriwa kidogo na maambukizo ya COVID-19 kuliko watu wazima.
Nitaacha kuvaa maski na kuingiliana kwa uhuru bila kuangalia umbali wa kijamii mara tu ninapopewa chanjo?
Hapana. Endelea na hatua zilizopendekezwa za kuzuia kuenea kwa virusi vya korona hata baada ya kupokea dozi mbili za chanjo. Pia, bado haijafahamika ikiwa unaweza kuambukiza wengine virusi hata baada ya chanjo.
11. Ninahitaji chanjo ikiwa tayari nimepona kutoka kwa ugonjwa wa Covid-19?
Ndio. Unapaswa kupewa chanjo bila kujali ikiwa tayari ulikuwa na COVID-19. Kumekuwa na visa kadhaa vya watu ambao wameambukizwa virusihata baada ya kupona mara ya kwanza. Ni salama zaidi kupata chanjo.
12. Nitastahiki chanjo ikiwa nina hali ya kimsingi ya matibabu?
Ikiwa una hali ya matibabu iliyopo (kama vile ugonjwa wa sukari, shinikizo la damu, ugonjwa wa moyo, ugonjwa wa mapafu, au saratani) uko katika hatari ya kupata ugonjwa mbaya mara nyingi kuliko wengine. Chanjo ya sasa ikiendelea Kenya, unapaswa kupatiwa chanjo mara tu awamu ya kwanza itakapoisha.
13. Ninaweza kupata chanjo ya COVID-19 ikiwa ninaishi na Virusi Vya Ukimwi (VVU)?
Chanjo ilijaribiwa kwa idadi ndogo ya watu wanaoishi na VVU. Ingawa idadi ni ndogo sana kufikia hitimisho la maana, hakuna wasiwasi wa kawaida wa usalama ulioripotiwa kwa watu wenye VVU. Kwa sababu chanjo hazina virusi dhaifu au havijaamilishwa, inaaminika kuwa chaguo salama kwa watu wenye VVU na UKIMWI. Walakini, ikiwa una VVU ni bora kuzungumza na daktari wako kuhusu chanjo. Watu walio na kinga ya mwili iliyoathirika hawawezi kutoa mwitikio mkali wa kinga kwa chanjo na wanapaswa kuendelea kufuata mwongozo wote wa sasa ili kujilinda dhidi ya Covid-19.
14. Inakubalika kupokea chanjo dhidi ya Covid-19 wakati tayaru niko na virusi vya korona?
Hapana, haupaswi kupokea dozi ukiwa mgonjwa wa COVID-19. Ikiwa una dalili za Covid-19, unashauriwa kusubiri hadi utakapopona kabisa ugonjwa huo na umekidhi vigezo vya kuacha kutengwa. Hii inatumika pia kwa watu wasio na dalili lakini wamethibitishwa kama kesi za Covid-19. Mwongozo huu pia unatumika kwa watu wanaopata COVID-19 kabla ya kupata kipimo chao cha pili cha chanjo.
14. Je! Niende wapi kupata chanjo?
Hii hapa ni orodha kamili ya vituo vya chanjo vilivyoidhinishwa na MOH nchini Kenya. Chini ni vituo vya huko Kakuma, Dadaab na Nairobi. Unaweza kupata chanjo hizo katika vituo vyote vya afya vya Kakuma na Kalobeyei kwa siku mahususi zilizo hapa chini:
- Hospitali ya Ammusaait- Jumatatu na Jumanne
- Nationakor/ Kliniki 6- Jumatano
- Nalemsekon / Kliniki 5- Jumatano
Katika Dadaab, chanjo zinapatikana katika Hospitali ya Kambi ya Wakimbizi ya Hagadera, Hospitali ya Ifo na katika Hospitali ya Médecins Sans Frontières (MSF) Dagahaley. Zilizoorodheshwa hapa chini ni vituo vya afya vinavyotoa chanjo ya COVID-19 jijini Nairobi.
Ikiwa una maswali yoyote, tafadhali tuandikie ujumbe mfupi kupitia Julisha.Info kwenye Facebook Jumatatu hadi Jumamosi kutoka 08:00 asubuhi hadi 5:00 jioni.