Ma dooneysaa inaad ganacsi aad ka furato Kenya oo aad u baahato macluumaad ku saabsan sida loo bilaabo? 

Maqaalkani wuxuu sharxayaa sababta ay muhiim u tahay in la diiwaangeliyo meheraddaada iyo sida loo sameeyo. 

Kenya gudaheeda waa muhiim inaad diiwaangeliso meheraddaada, haddii kale waxaad la kulmi kartaa xarig saraakiisha dowladda ee degmada iyo dacwad oogista maxkamadda sharciga. 

Si aad u shaqeyso, dhaqdhaqaaqaaga ganacsi wuxuu u baahan yahay shati; waxaad u baahan tahay inaad diiwaangeliso meheraddaada si aad u hesho rukhsadda. 

Maxay muhiim u tahay in la diiwaangaliyo meheraddaada? 

Waxaa jira faa'iidooyin diiwaangelinta meheraddaada, kuwaan waxaa ka mid ah laakiin aan ku xaddidnayn: 

  • Aqoonsi- Markaad diiwaangeliso meheraddaada, waxay yeelataa aqoonsi u gaar ah. 

Meheraddu aqoonsi lamid ah lama wadaagi karto ganacsi kale. 

  • Kobaca- Way sii fududaanaysaa inaad kobciso meheraddaada marka si habboon loo diiwaangeliyo. Diiwaangelinta, waxaad u yeelan kartaa koonto bangi ganacsigaaga, tanina waxay awood u siinaysaa inaad hesho marin deyn ah oo kaa caawin kara inaad sii ballaadhiso. Isdiiwaangalinta ayaa waliba kaa caawin doonta inaad kala saarto dakhligaaga shaqsi iyo kan ganacsiga. 
  • Badbaadadaiyo amniga - Diiwaangelinta meheraddaada ayaa adiga (milkiilaha) kaa fogeynaysa halista ku lug leh ganacsiga. Sidan, ganacsigu wuxuu soo jiidan karaa la-hawlgalayaal badan, maal-gashadayaal xitaa waa la caymisan karaa. 
  • Siisocosho - Haddii ay dhacdo in milkiilaha meheraddu dhinto, ganacsigu weli wuu sii jiraa. Qofka xigtada ama lammaanaha ah ayaa la wareegi kara oo sii wadi kara ganacsiga. 
  • Aaminaad- Guud ahaan, macaamiisha iyo alaab-qeybiyeyaasha ayaa si fudud u kobciya kalsoonida ganacsi ay og yihiin in laga diiwaan geliyey Kenya. Diiwaangelinta kadib, meheraddaada waxaa lagu caddeeyay inay sharci tahay. Diiwaangelintu sidoo kale waxay suurtogal ka dhigeysaa in la helo maalgashadeyaal. 

Ayaa iska diiwaan gelin kara ganacsi halkan ku yaal Kenya? Kawaran haddii aan ahay qaxooti? 

Muwaadiniinta Kenya iyo ajaanibta waxay xaq u leeyihiin inay iska diiwaangeliyaan ganacsiga Kenya. Tan macnaheedu waxa weeye, waa suurtagal qaxooti inuu iska diiwaangeliyo ganacsi gudaha Kenya oo uu ku biiro waxqabadyo dakhli abuuris. 

Ganacsi noocee ah ayaad iska diiwaan gelin kartaa Kenya? 

Noocyada ganacsi ee ugu badan ee la diiwaan gelin karo waa, 

  1. Kalidiilahaansho 

Tani waa ganacsi leh hal milkiile. Adiga ayaa gaara go'aannada oo dhan. Mulkiile ahaan, adigaa masuul ka ah macaashka iyo qasaaraha ganacsiga. 

  1. Iskaashi

Iskaashigu waa ganacsi ay wada leeyihiin oo ay maamulaan laba ama in ka badan oo dad ah oo isku aragti ka ah samaynta macaash la wadaago 

  1. IskaashigaMas'uuliyadda Xaddidan (LLP) 

LLPs waa qaabab ganacsi oo gaar ah. Waxay ka ilaalinaysaa shakhsiyaadka shuraakada ah dayacaadda shuraakada kale ee ganacsiga. 

  1. Shirkad(Mas'uuliyad Xaddidan) 

Shirkad gaar loo leeyahay: Inta badan waxaa si buuxda u leh dadka bilaabay. Xubnaha bulshada laguma casuumin inay iibsadaan saami ama qaybo ka mid ah shirkadda. Maalgelinta waxaa si gaar ah u bixiya aasaasayaasha ama milkiileyaasha. 

Shirkad dawladeed: Waa shirkad iibisay dhammaan ama qayb ka mid ah ganacsigeeda qaab saamiyadeed. Shirkadaha noocan oo kale ah waxay ku uruurin karaan lacag iyagoo ka iibinaya saamiyada dadweynaha. Iibsadayaashu waxay noqdaan saamileyaal waxayna xaq u leeyihiin inay la wadaagaan faa'iidooyinka shirkadda oo ay kaqaybqaataan go'aan qaadashada.  

Waxaad ka akhrisan kartaa wax badan oo ku saabsan shirkadaha iyo sida loo aasaasay halkan.

Hoos waxaa ku qoran oo kooban talaabooyinka lagu diiwaan galinayo shirkad gaar ah oo laga leeyahay Kenya. 

Somali_version_Business_Registration.png

Waa kuwan tallaabooyin faahfaahsan oo lagu diiwaangelinayo ganacsi aad si buuxda u leedahay oo aad u maamusho (Kireysiga Mulkiile). 

  • Tallaabada1: Soo gal 

Tag bogga adeegga muwaadiniinta dowladda Kenya adoo gujinaya halkan oo iska diiwaan geli koonto, ama haddii aad horey u lahayd, soo gal oo tag qaybta adeegyada oo guji "Adeegga Diiwaangelinta Ganacsiga".

blobid0.png

Tallaabada 2: Diiwaangelinta Magaca Ganacsiga 

Kadib markaad dhammaystirto Talaabada 1 ee kore, dhagsii badhanka "Make Application". Halkan waxaad ka sameysan doontaa codsi aad ku diiwaangelineyso magaca ganacsigaaga

Qeybtaan, waxaad ku tilmaami doontaa magaca la doorbiday ee meheraddaadaNooca ganacsigacinwaanka xafiiska diiwaangashanMacluumaadka MilkiilahaDukumiintiyada dalabka. 

Magacaaga ganacsi wuxuu noqon doonaa aqoonsiga meheraddaada. Waxay qaadan doontaa ugu badnaan 2 maalmood oo shaqo. Tani waxay ku kacaysaa KES150 waxaana lagu bixin karaa iyada oo la adeegsanayo lacagta mobilada, kaararka debit. 

Markii la dhammeeyo tallaabadan, magac ganacsi oo sugaya diiwaangelin ayaa la hayn karaa ugu badnaan 30 maalmood. Muddadan waxaa lagu kordhin karaa 30 maalmood oo dheeri ah, halkaas oo aad ku bixinayso lacag u dhiganta khidmadda dalabka hore ee KES150. Tani waxay kuu oggolaaneysaa waqti dheeri ah (30 maalmood) ka hor intaadan dhammaystirin nidaamka diiwaangelinta ganacsiga. 

Talaabadanhubi inaad buuxiso shuruudaha soo socda. 

Magaca La Doortay 

Keen ugu yaraan 3 magac oo la door bidaayo sida ay u kala mudan yihiin. Magaca ugu horeeya ee la heli karo ayaa si otomaatig ah loogu meeleyn doonaa ganacsigaaga. 

Nooca ganacsiga 

  1. Faahfaahintacodsadaha (Ku dar magaca buuxa sida ku cad Dukumentigaaga Aqoonsiga ama Baasaboorka), 
  2. Awood(Dalbasho sidii milkiile ama qareen - dooro milkiile haddii aad diiwaangelinayso ganacsi kuu gaar ah) 
  3. Cinwaanka
  4. Koodhkaboostada 
  5. Faahfaahintadalabka (Xullo nooca ganacsiga liiska la heli karo ama ka dooro ‘kale’ haddii taada aysan ku jirin liiska. 

Cinwaanka xafiiska diiwaangashan - Bixi faahfaahinta halka ay meheraddaadu ku taal, sida hoos ku xusan: 

a) Cinwaankakoowaad - degmada, degmada, deegaanka 

b) Magacadhismaha, qolka Lambar / Degmo iyo guri-no, 

c) Wadada/ Wadada 

d) Cinwaankaboostada 

e) Koodhkaboostada 

f) Lambarkamobilada (qaabkan + 254xxxxxxxxx) 

g) CinwaankaEmailka Shirkadda 

Macluumaadka lahaanshaha 

a) Kudar mulkiile: tilmaam magacyada dadka bilaabaya ganacsiga. U isticmaal badhanka "Add Proprietor" qof walba oo faahfaahinta soo socota mid kasta u keen: ) 

b)Qofkaajnabiga ah ee sharci ahaan ku nool Kenya, sida qaxootiga, guji dookha ‘Ajaanibta Degan’ sida hoos ku cad ku dar faahfaahinta shaqsiyeed ee looga baahan yahay xaqiijinta. Haddii aad haysato faahfaahinta diiwaangelinta saxda ah, nidaamku wuxuu xaqiijinayaa oo si otomaatig ah u buuxinayaa Taariikhda Dhalashadaada, Magacaaga oo buuxa iyo faahfaahinta Jinsigaaga. 

c)Kudarfaahfaahinta meesha aad degantahay, Degmo, Degmo, Degmo, iyo meesha dhabta ah ee aad dagantahay. 

d) Kudhejisawirkaaga baasaboorka oo guji 'Gudbi'. 

blobid1.png

Dukumiintiyada arjiga 

Markaad bixiso oo aad gudbiso dhammaan faahfaahinta lagama maarmaanka ah ee No.4 ee kor ku xusan nidaamku wuxuu si otomaatig ah u abuuri doonaa 'BN 2 Form' Soo Degso Foomka BN 2, saxeex oo dib ugu soo celi nidaamka. 

Hoos waxaa ku yaal muunad BN 2 Foom ah, oo tusaysa meesha aad saxeexayso 

SAMPLE_BN2_FORM.png

Tilaabada 3: Gudbinta 

Markaad buuxiso dhammaan shuruudaha ku xusan Tallaabooyinka 1 iyo 2 ee kor ku xusan, waxaa lagaa doonayaa inaad bixiso khidmadaha diiwaangelinta ee KES. 950 bogga (eCitizen on diiwaangelinta ganacsiga). Waxay qaadataa ugu badnaan 3 - 5 maalmood oo shaqo in hawshaada laga baaraandego, hase yeeshe, muddada way kala duwanaan kartaa iyadoo kuxiran tirada codsiyada. 

Tallaabada 4: Shahaadada 

Dowladda Kenya waxay soo saartaa caddeyn dhammaan ganacsiyada diiwaangashan. Marka codsigaaga diiwaangelinta la oggolaado, shahaadada ganacsigaaga waxaa loo heli doonaa in laga soo dejiyo bogga internetka ee eCitizen ee aad ku sameysay arjiga. Waad daabacan kartaa oo aad u adeegsan kartaa shahaadada PIN ee Hay'adda Dakhliga Kenya (KRA) PIN si aad u hesho koonto bangi oo aad ugu adeegsan doonto ganacsigaaga.   

Haddii aad wax su'aalo ah ka qabtid qodobkan, fadlan noo soo qor bogga Facebook-ga ee Julisha.Info, Isniinta illaa Sabtida laga bilaabo 08:00 subaxnimo ilaa 5:00 galabnimo.